Şarabın eski çağlara kadar uzanan ve içki kültürünün başlangıcı olarak görülebilecek kadar
uzun bir geçmişi vardır. Şarabın tadı ve rengi hakkında şiirler yazılmıştır. Bulunduğu günden
bugüne bazen romantizmin simgesi iken, kimi zaman da ailece yapılan kutlama yemeklerinin
bir parçası olmuştur.
Şarap, taze üzüm veya üzüm şırası tamamen veya kısmen alkollü hale gelinceye kadar
fermente edilerek yapılır. Bunun için herhangi bir meyveyi kullanabilir. Yine de çoğu zaman
şarap yapımında hammadde olarak üzüm kullanılır. Üzüm şarabın tadını güzelleştirir ve
uzun süre dayanmasını sağlar. Aynı zamanda üzüm, doğru miktarda asit, şeker ve tanen
içerir. Her şarabın tadına ve kıvamına göre farklı türleri bulunmaktadır. Şarap türlerinin
bazıları uzun yıllar yaşladırılırken, bazı tülerili üretildikten sonra üç yıl içinde içilmelidir.
Üretim Biçimlerine Göre Şarap Çeşitleri Nelerdir?
Şaraplar, üretim biçimlerine göre çerez şarapları ve köpüren şaraplar olmak üzere iki bölüme
ayrılır.
-
1. Köpüren Şaraplar
Köpüren şaraplar, karbondioksit baloncukları içeren şaraplardır. Bunları yapmak için doğal
yöntem veya tank yöntemi kullanılır. Köpüklü şaraplar, şarap üretilen neredeyse her ülkede
yapılır, ancak yalnızca Fransa'nın Champagne bölgesi, köpüklü şarabını şampanya olarak
adlandırmaktadır. Köpüren şaraplar, İspanya'da Cava ve İtalya'da Asti gibi isimlere sahiptir.
Basınca dayanıklı kaplar veya şişelerdeki şaraplarda karbondioksit tutulması sonucunda
köpüklü veya kabarcıklı şaraplar üretilir. Kabarcıklı şaraplar, içinde düşük oranda
karbondioksit bulunan şaraplardır. Köpüklü şaraplar ise daha yüksek oranda karbondioksit
basıncına sahiptirler. Köpüklü şarap üretimi çeşitli şekillerde yapılabilmektedir. Ancak
hepsinin ortak bir yanı köpük içermesidir.
-
2. Aromatize Çerez Şarapları
Aromatize çerez şarapları arasında her ikisi de şarap içeren vermut ve reçineli şarap gibi
birçok içki çeşidi bulunur. Bu içkilerdeki alkolün en az %50 ‘si şarap, şarap alkolü veya şarap
konsantresinden gelmektedir.
-
3. Doğal Tatlı Çerez Şarapları
Doğal tatlı çerez şarapları, yüksek olgunluk dönemindeki üzümlerden veya normal üzümler
içine buruşuk üzümlerin eklenmesiyle elde edilen şıralardan üretilir. Dünyada bilinen başlıca
doğal şaraplar arasında Sauterne şarapları, Tokay şarapları ve Ren bölgesi şarapları yer alır.
-
4. Mistel Şaraplar
Mistel şaraplar, üzüm şırasına alkol ekleyerek fermantasyondan yapılmadan üretilir. Bu
şarap çeşidi, %18–22 şeker içeren Mistel veya Narince gibi üzüm şıralarının ekinlerden elde
edilen damıtılmış alkolle karıştırılması ile elde edilen %16–17 alkol içerir.
-
5. Likör Şarapları
Likör şarapları, pekmez, şeker veya karamel ve alkol eklenerek yapılır. Likör şaraplarında
%15 ila %17 alkol ve %7 ila %8 şeker bulunur. Sherry şarapları, Port şarapları ve Mader
şarapları, likör şaraplarının en bilinen örnekleridir.
-
6. Çerez Şarapları
Çerez şarapları, çeşitli üretim teknikleri ile yapılan şaraplardır. Bu şarap türünün üretiminde
kullanılan üzümlerin çok olgunlaşmış olması gerekir ve tarımsal kökenli distile alkol kullanılır.
Fermantasyon çok kısa sürer, ancak bazı şarapların daha uzun sürmesi ve ılık mahzenlerde
dinlenmesi gerekir. Çerez şaraplarının içerdiği alkol oranı %12-22 arasında değişmektedir.
Aynı zamanda bu şaraplar, yüksek şeker içermektedir.
Tatlarına Göre Şarap Çeşitleri Nelerdir?
Şarap çeşitleri, içerdikleri şeker oranına bağlı olarak dömisek şaraplar (yarı şekerli şaraplar),
sek (dry) şaraplar ve tatlı şaraplar olarak üç gruba ayrılabilir.
-
1. Sek Şaraplar
Tam fermantasyona uğrayan şaraplara, sek (dry) şaraplar denir. Bu şarapların tadında tatlılık
yoktur. Şeker miktarı ise %0 veya 0,4’tür aralığında değişkenlik gösteren kırmızı, beyaz,
pembe ve köpüklü şaraplardır. Aynı zamanda bu şaraplar, daha az kükürt dioksit ve sorbik
asit içerir.
-
2. Dömisek Şaraplar
Dömisek şaraplar (Yarı Şekerli Şaraplar), yoğun fermantasyona uğramış bir şarap çeşididir.
Hafif tatlı bir lezzete sahiptir. Şeker miktarı ise %0,5 ile 2 arasında değişiklik gösteren
kırmızı, beyaz, pembe ve köpüklü şaraplardır. Dömisek şaraplar, sek şaraplara kıyasla daha
yüksek kükürt dioksit ve sorbik asit içermektedir.
Renklerine Göre Şarap Çeşitleri Nelerdir?
Şarap türleri genellikle rengine göre yapılır. Şarap servis edilirken öncelikle şarabın beyaz
mı, kırmızı mı yoksa pembe mi tercih edildiği sorulur. Şarap çeşitleri renklerine göre üç gruba
ayrılmaktadır.
-
1. Kırmızı Şarap
Kırmızı şarap, üzüm kabuğunun ve suyunun bir süre temas etmesi sonucunda elde edilir.
Kırmızı şarap yapımında kullanılan kırmızı üzüm türleri arasında, cabernet sauvignon, petit
verdot, merlot, cabernet franc, syrah, zinfandel ve pinot noir yer alır. Turabdin , Mardin
Midyat bölgesinde boğazkere ve öküzgözü üzümleri kullanılarak üretilen kırmızı Süryani
şarap çeşitlerinden biridir
Kırmızı şarabın tadı, beyaz şaraba kıyasla buruktur. Bunun sebebi çekirdekten şaraba geçen
tanen maddesidir. Kırmızı şarabın alkol oranı %11 ile %13 arasında değişiklik
göstermektedir. Ayrıca servis sıcaklığı 15 ila 20 derece arasında olmalıdır.
-
2. Beyaz Şarap
Beyaz şarap, beyaz üzüm şırasından elde edilmektedir. Beyaz şarap yapımından kullanılan
beyaz üzüm türleri arasında chardonnay, riesling ve sauvignon blanc bulunur. Süryani şarap
türleri arasında yer alan Kustan , beyaz şarap çeşitlerinden biridir. Beyaz şarabın alkol oranı
%11 ile %12,5 arasında değişiklik gösterir. Bu şarap türünün servis sıcaklığı ise 5-10 derece
arasında olması gerekir.
-
3. Roze Şarap
Rose şarabı, pembe üzüm şırasından veya beyaz, siyah ve pembe üzümlerin birlikte
işlenmesi ve fermente edilmesinden elde edilir. Rose şarapların alkol oranı %11 ile %12,5
arasında değişmektedir. Bu şaraplar, kırmızı şaraplarla aynı maserasyon sürecinden geçer,
ancak siyah üzüm ve siyah üzümü kabuklarıyla birlikte daha az bekletildiği için kırmızıdan
çok pembeye yakın bir renge sahiptir. Süryani şaraplarından biri olan Verdo, roze şarapları
arasında yer alır. Verdo , shiluh öküzgözü roze şarabı Mardin yöresinde yetişen öküzgözü
üzümleri kullanılarak üretilir. Bu şarap türü, diri asitli elma ve çilek aromaları, çiçeksi bir
kokuya, damakta ise kırmızı meyve aromaları barındıran ferahlatıcı uzun bitişe sahiptir.